به گزارش پایگاه خبری «عصر سفر» به نقل از دنیای اقتصاد، در سال 2017 حوزه سفر و گردشگری سریع‌ترین رشد اقتصادی را در میان تمامی بخش‌های اصلی اقتصاد ثبت کرد و از تولید، خرده‌فروشی و عمده‌فروشی، کشاورزی، ماهیگیری و جنگلداری نیز سبقت گرفت. به گفته گوارا مانزو، مدیر شورای جهانی سفر و گردشگری 2017 بهترین سال برای حوزه سفر و گردشگری بود. شورای سفر و گردشگری پیش‌بینی کرده است رشد این بخش در سال 2018 نیز ادامه خواهد یافت؛ اما با توجه به افزایش قیمت نفت، سرعت این رشد در مقایسه با سال گذشته کمتر خواهد بود. در طول 10 سال آینده مشارکت حوزه سفر و گردشگری در اشتغال‌زایی به 25درصد خواهد رسید و در سال 2028 بیش از 400 میلیون فرصت شغلی در جهان به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با گردشگری مرتبط خواهد بود.
مشارکت در تولید ناخالص داخلی

طبق این گزارش ،سهم مستقیم سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی جهان بازهم افزایش یافت و از 1/ 3 درصد در سال 2016 به 2/ 3 درصد در سال 2017 رسید که معادل 2هزار و 570 میلیارد دلار بود. این رقم بازتابی از کلیه فعالیت‌های اقتصادی در قالب هتلداری، آژانس‌های مسافرتی، خطوط هواپیمایی و سایر خدمات حمل‌و‌نقل مسافرین است و فعالیت‌های بخش‌هایی نظیر رستوران‌ها و مراکز تفریحی را که به‌طور عمده به گردشگری و سفر متکی هستند نیز شامل می‌شود. براساس پیش‌بینی‌ها، این رقم در سال‌جاری هم 4 درصد افزایش خواهد یافت و تا سال 2028 نیز با میانگین رشد سالانه 8/ 3 درصد به 3هزار و 890 میلیارد دلار خواهد رسید که 6/ 3 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می‌دهد.

مشارکت کلی حوزه سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی جهان نیز 8 هزار و 272 میلیارد دلار بوده است که 4/ 10 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می‌دهد. شورای جهانی سفر و گردشگری پیش‌بینی می‌کند این رقم با افزایش 4 درصدی در سال 2018 و با میانگین رشد سالانه 8/ 3 درصد تا سال 2028 به 12 هزار و 450 میلیارد دلار برسد که 7/ 11 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان خواهد بود. بر اساس این پیش‌بینی آهنگ رشد مشارکت مستقیم و کلی حوزه سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی جهان در مقایسه با سال‌های گذشته سریع‌تر خواهد شد.

در خاورمیانه نیز حوزه سفر و گردشگری به‌طور مستقیم 4/ 3 از کل تولید ناخالص داخلی را دربر می‌گیرد که مبلغ آن 84 میلیارد و 400 میلیون دلار است. این مشارکت مستقیم در سال‌جاری 5/ 4 درصد رشد خواهد کرد و تا سال 2028 نیز به طور متوسط سالانه 5/ 3 درصد افزایش خواهد یافت تا در پایان این دوره 10 ساله به 133 میلیارد و 600 میلیون دلار برسد. بدین ترتیب سهم مشارکت مستقیم حوزه سفر و گردشگری از تولید ناخالص داخلی در خاورمیانه نسبت به میانگین جهانی بالاتر است و سرعت رشد آن نیز اندکی بیشتر از سرعت رشد جهانی تخمین زده می‌شود.

اما مشارکت کلی حوزه سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی در خاورمیانه 224 میلیارد و 200 میلیون دلار (برابر با 9/ 8 درصد) است که در مقایسه با مشارکت کلی این حوزه در تولید ناخالص داخلی جهان کمتر است. این مقایسه نشان می‌دهد اثرات ناشی از سرمایه‌گذاری، زنجیره‌های تامین و اثرات درآمدی القایی در خاورمیانه کمرنگ‌تر بوده‌اند. البته شورای جهانی سفر و گردشگری پیش‌بینی کرده است مشارکت کلی این حوزه در تولید ناخالص داخلی خاورمیانه با نرخ رشد 6/ 4 درصدی ظرف مدت 10 سال به 365 میلیارد و 700 میلیون دلار (7/ 9 درصد) خواهد رسید.
مشارکت در اشتغال

طبق این گزارش در سال 2017 بیش از 118 میلیون و 454 هزار فرصت شغلی در سراسر جهان یعنی 8/ 3 درصد از کل مشاغل به طور مستقیم به حوزه سفر و گردشگری مرتبط بوده‌اند. پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال‌جاری 4/ 2 درصد افزایش خواهد یافت و تا سال 2028 نیز سالانه به‌طور متوسط 2/ 2 درصد رشد خواهد کرد و به 150 میلیون و 139 هزار فرصت شغلی خواهد رسید که در آن زمان 2/ 4 درصد از کل اشتغال جهان را دربر خواهد گرفت. مشارکت کلی بخش سفر و گردشگری در بازار اشتغال جهانی به 313 میلیون و 221هزار فرصت شغلی یعنی 9/ 9 درصد از کل اشتغال در جهان می‌رسد. به این  ترتیب از هر 10 فرصت شغلی در جهان لااقل یکی با حوزه گردشگری در ارتباط است. در سال 2018 رشد 3 درصدی این بخش تعداد فرصت‌های شغلی مستقیم و غیرمستقیم گردشگری را به 322 میلیون و 666 هزار مورد افزایش خواهد داد و رشد متوسط سالانه 5/ 2 درصدی آن تا سال 2028 نیز شمار فرصت‌های شغلی مرتبط با این حوزه را به 413 میلیون و 556 هزار عنوان خواهد رساند که 6/ 11 درصد از کل مشاغل جهان را شامل می‌شود.

رشد حوزه سفر و گردشگری در بحث اشتغال فراتر از پیش‌بینی‌های قبلی بوده است. شورای جهانی سفر و گردشگری در گزارش سال قبل پیش‌بینی کرده بود تعداد مشاغل مرتبط با این حوزه در سال 2017 از 298 میلیون مورد فراتر نخواهد رفت. در طول سال میلادی گذشته بیش از 7 میلیون فرصت شغلی در بخش سفر و گردشگری ایجاد شده و یک‌پنجم از کل فرصت‌های شغلی در سراسر جهان به نوعی با گردشگری در ارتباط بوده‌اند. در خاورمیانه 1/ 3 درصد از کل مشاغل به‌طور مستقیم وابسته به گردشگری هستند؛ رقمی برابر با 2 میلیون و 344 هزار شغل. پیش‌بینی می‌شود سهم این حوزه در اشتغال ظرف مدت 10 سال آینده تقریبا ثابت بماند. این در حالی است که پیش‌بینی شده است سهم حوزه سفر و گردشگری از اشتغال جهان از 8/ 3 درصد کنونی به 2/ 4 درصد برسد. مشارکت کلی حوزه گردشگری در اشتغال خاورمیانه 4/ 7 درصد است که در مقایسه با مشارکت کلی 9/ 9 درصدی این حوزه در اشتغال جهانی نشان می‌دهد در خاورمیانه فرصت‌های شغلی کمتری مبتنی بر اثرات سرمایه‌گذاری، زنجیره‌های تأمین و اثرات درآمدی القایی ایجاد شده‌اند. مشارکت کلی حوزه سفر و گردشگری در اشتغال خاورمیانه در سال 2018 با رشد 1/ 3 درصدی به 5 میلیون و 701 هزار مورد خواهد رسید.
شمار گردشگران و صادرات گردشگری

هزینه‌کرد گردشگران خارجی که با عنوان صادرات گردشگری از آن یاد می‌شود، یکی از موثرترین مولفه‌های تاثیر اقتصادی بخش گردشگری است. طبق گزارش WTTC در سال گذشته میلادی صادرات گردشگری در سراسر دنیا بالغ برهزار و 494 میلیارد و 200 میلیون دلار بود و 5/ 6 درصد از کل صادرات جهان را به خود اختصاص داد. پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال‌جاری 5/ 3درصد و تا سال 2028 نیز به‌طور متوسط سالانه 1/ 4 درصد افزایش یابد و به مبلغ 2 هزار و 311 میلیارد و 400 میلیون دلار برسد که 9/ 6 درصد از کل صادرات جهان خواهد بود. انتظار می‌رود شمار گردشگران خارجی در سال 2018 به یک میلیارد و 395 میلیون و 660 هزار نفر برسد. حوزه سفر و گردشگری در سال 2017 موفق به جذب 882 میلیارد و 200 میلیون دلار سرمایه شده است.

پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال 2018 نیز 8/ 4 درصد افزایش یابد و در طول 10 سال آینده با رشد متوسط سالانه 3/ 4 درصدی، در سال 2028 به هزار و 408 میلیارد و 300 میلیون دلار برسد. سهم بخش سفر و گردشگری از مجموع سرمایه‌گذاری ملی نیز از 5/ 4 درصد در سال 2018 به 1/ 5 درصد در سال 2028 خواهد رسید.  شمار گردشگران خارجی خاورمیانه در سال 2018 به 74 میلیون و 926 هزار نفر خواهد رسید و مجموع هزینه‌کرد این گردشگران نیز از رقم 92 میلیارد و 300 میلیون دلار کنونی 4/ 4 درصد بیشتر خواهد شد. تا سال 2028 نیز شمار گردشگران خارجی خاورمیانه به 122 میلیون و 537 هزار نفر خواهد رسید و هزینه‌کرد این گردشگران نیز با رشد متوسط سالانه 3/ 5 درصدی، بالغ بر 162 میلیارد و یکصد میلیون دلار خواهد شد.
ترکیب سفرهای تفریحی و کاری

بر اساس این گزارش، 5/ 77 درصد از مشارکت مستقیم حوزه سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی، معادل 4 هزار و 233 میلیارد و 300 میلیون دلار، از محل هزینه‌کرد سفرهای تفریحی حاصل شده و 5/ 22 درصد از این مشارکت از محل هزینه‌کرد سفرهای کاری به مبلغ یک هزار و 230 میلیارد و 600 میلیون دلار تأمین شده است. پیش‌بینی می‌شود هزینه‌کرد سفرهای تفریحی در سال 2018 شاهد رشد 1/ 4 درصدی و هزینه‌کرد سفرهای تفریحی کاری شاهد رشد 8/ 3 درصدی خواهد بود. در طول 10 سال آینده نیز هزینه‌کرد سفرهای تفریحی به طور متوسط سالانه 1/ 4درصد افزایش خواهد یافت و هزینه‌کرد سفرهای کاری رشد 2/ 3 درصدی را تجربه خواهند کرد.

7/ 72 درصد از مشارکت کلی گردشگری در تولید ناخالص داخلی از هزینه سفرهای داخلی تامین شده و 3/ 27 درصد از آن از محل هزینه‌کرد گردشگران خارجی به دست آمده است. شورای جهانی سفر و گردشگری نیز پیش‌بینی می‌کند در سال جاری هزینه سفرهای داخلی با رشد 1/ 4 درصدی به رقم 4 هزار و 132 میلیارد و 400 میلیون دلار برسد و تا سال 2028 نیز به طور متوسط سالانه 9/ 3 درصد رشد کند و در پایان این دوره 10 ساله به مبلغ 6 هزار و 51 میلیارد و 500 میلیون دلار برسد. انتظار می‌رود هزینه سفرهای خارجی یعنی میزان صادرات گردشگری نیز با رشد 1/ 4 درصدی در سال 2028 به 2 هزار و 311 میلیارد و 400 میلیون دلار برسد.

در خاورمیانه 7/ 78 درصد از مشارکت مستقیم حوزه سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی از هزینه‌کرد سفرهای تفریحی و 3/ 21 درصد از آن از هزینه‌کرد سفرهای کاری به دست آمده است. بدین ترتیب سهم هزینه‌کرد سفرهای کاری در مقایسه با سفرهای تفریحی در خاورمیانه کمتر از آمار کلی جهان است. نرخ رشد هزینه‌کرد سفرهای تفریحی در خاورمیانه در سال 2018 حدود 6/ 4 درصد و در فاصله سال‌های 2018 تا 2028 نیز 3/ 4 درصد پیش‌بینی شده است که بیش از نرخ رشد جهانی هزینه‌کرد سفرهای تفریحی است. در عوض نرخ رشد هزینه‌کرد سفرهای کاری در خاورمیانه در سال 2018 تنها 7/ 2 درصد خواهد بود.

اما شورای جهانی سفر  گردشگری پیش‌بینی می‌کند در طول 10 سال آینده هزینه‌کرد سفرهای کاری در خاورمیانه به طور متوسط سالانه 1/ 5 درصد افزایش یابد و از 35 میلیارد و 400 میلیون دلار در سال 2018 به 58میلیارد و 200 میلیون دلار در سال 2028  برسد. بر اساس گزارش شورای جهانی سفر و گردشگری 1/ 31 درصد از مشارکت کلی حوزه سفر و گردشگری در تولید ناخالص داخلی جهان به طور مستقیم، 6/ 51 درصد از آن به‌طور غیرمستقیم و 3/ 17 درصد از آن به صورت القایی صورت گرفته است. در حالی که در خاورمیانه 6/ 37 درصد از آن به طور مستقیم، 44 درصد از آن به‌طور غیرمستقیم و 3/ 18 درصد از آن به طور القایی بوده است. با مقایسه این اعداد روشن می‌شود که سهم مشارکت غیرمستقیم در خاورمیانه کمتر و سهم مشارکت مستقیم و القایی بیشتر است.

* آناهیتا پولاد