به گزارش پایگاه خبری «عصر سفر» به نقل از ایسنا، ارزش‌گذاری مردم و حمایت از هنرهای سنتی و در عین حال تولید باکیفیت، کاربردی و با قیمت مناسب، توجه به تبلیغات و حمایت مادی و معنوی از هنرمندان و صنعتگران عواملی است که می‌تواند به رونق هر چه بیشتر بازار صنایع دستی کمک کند؛ موضوعی که البته بارها از سوی کارشناسان این حوزه عنوان شده است، اما وضعیت بازار صنایع‌دستی از بی‌توجهی به این امر نشان دارد.

به همین خاطر این بار به جای کارشناسان و مدیران به سراغ مردم رفته‌ایم تا نظر آنها را درباره جایگاه هنرهای سنتی ـ از زیورآالات و لوازم تزئینی گرفته تا وسایل خانگی ـ در زندگی‌شان جویا شویم.

هنرهای سنتی فقط به شرط طراحی‌های مدرن

خانم جوانی در پاسخ به این پرسش که چقدر از صنایع دستی استفاده می‌کند؟ می‌گوید: صنایع دستی را به آن شکل سنتی دوست ندارم؛ یا بهتر است بگویم دوست دارم ولی انگیزه‌ای برای خرید آنها ندارم. ظروف میناکاری شده، خاتم یا غیره با همان طرح‌های قدیمی زیبا هستند، اما در سبک زندگی امروز جایگاه چندانی ندارد، مگر آنکه از این هنرها در طراحی‌های مدرن‌تری استفاده شود.

او ادامه می‌دهد: تجربه نشان داده که در برخی از حوزه‌ها وقتی از طراحی‌های مدرن استفاده می‌شود، مردم نیز بیشتر جذب می‌شوند؛ به عنوان مثال ظروفی که صنایع دستی هستند و با طرح‌های جالب مثل انار، گل سرخ و کبوتر تولید می‌شوند، هم زیبا هستند و هم نمادی از هنرهای سنتی ایران هستند که اتفاقا با اقبال عمومی نیز مواجه شده‌اند. زیورآلاتی که با طرح‌های سنتی تولید می‌شوند نیز بیشتر مورد علاقه عمومی واقع می‌شوند. اما مشکل اساسی این است که قیمت این صنایع دستی روز به روز افزایش پیدا می‌کند و برای کسی همانند من که به این هنرها علاقه دارم، امکان خرید کاهش پیدا می‌کند.

چاره‌ای نیست؛ کالای کوچک‌تر یا کیفیت پایین‌تر

آقای میانسالی نیز در این زمینه می‌گوید: صنایع دستی ایرانی را خیلی دوست دارم و اتفاقا در خانه‌مان هم انواع هنرهای دستی وجود دارد که اغلب آنها را به عنوان سوغاتی از شهرهای مختلف خریداری کردم؛ البته متاسفانه قیمت کالاهای سنتی در سال‌های اخیر گران‌تر شده، اما باز هم دلم می‌خواهد خریداری کنم؛ البته با توجه به گران شدن قیمت صنایع دستی در سال‌های اخیر یا مجبورم که کالای کوچک‌تری را انتخاب یا اینکه اثری با کیفیت‌ پایین‌تر را خریداری کنم.

او یادآور می‌شود: من فکر می‌کنم در خانه هر ایرانی خواسته یا ناخواسته اثری از صنایع دستی دیده می‌شود. به ویژه در سال‌های اخیر که برخی از بِرَندها نیز تلاش دارند که با تولید صنایع دستی که در زندگی روزمره نقش دارند، مشتریان بیشتری را جذب کنند؛ البته متاسفانه تعداد این برندها یا کم است یا اینکه محصولاتشان آنگونه که باید و شاید در بازار توزیع نمی‌شوند.

در این شرایط حرف از صنایع دستی می‌زنید؟!

همچنین خانم میانسالی گران بودن هنرهای سنتی را یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش اقبال عمومی به خرید صنایع دستی می‌داند و می‌گوید: در دوره و زمانه‌ای حرف از صنایع دستی می‌زنید که بسیاری از مردم مشکلات اقتصادی شدید دارند و طبیعی است که در این شرایط آن بخش از جامعه که روز به روز فقیرتر می‌شود به جای اینکه به فکر صنایع دستی یا حمایت از تولید ملی باشند، به فکر یک لقمه نان هستند.

او یادآور می‌شود: قطعا همه ما صنایع دستی و هنرهای ایرانی را دوست داریم؛ چراکه به هر حال همه این هنرها بخشی از زندگی و تاریخ ما را تشکیل می‌دهند و طبیعی است که دوست داریم نمونه‌ای از آنها را در خانه داشته باشیم، اما هم گران بودن این اجناس و هم افزایش مشکلات اقتصادی باعث می‌شود که دیگر این موضوع در اولویت حداقل خانواده‌هایی در سطح زندگی ما نباشد!

چه کسی گفته صنایع دستی سنتی مشتری ندارد؟

آقای جوانی که خود در کنار یکی از خیابان‌های اصلی تهران هنرهای دستی خودش را به فروش گذاشته است نیز در این زمینه اظهار می‌کند: صنایع دستی ایران چه شکل سنتی و چه شکل مدرنِ آن، واقعا زیباست. به شخصه اصلا باور ندارم که می‌گویند این روزها دیگر کسی به عنوان مثال گلدان‌های میناکاری یا جعبه‌های قلم‌کاری شده و منبت را دوست ندارد؛ این هنرها به همین شیوه سنتی ارزش دارند.

او ادامه می‌دهد: البته صنایع دستی که با طرح‌های جدید و گاهی مدرن تولید می‌شوند نیز قطعا جالب و ارزشمند هستند و مشتریان خاص خودشان را هم دارند. حتی می‌توان گفت که این دست از صنایع‌دستی می‌تواند به فراگیر شدن هنرهای سنتی بیشتر کمک کند. اما در عین حال نباید ارزش هنرهای سنتی را نیز زیر سوال ببریم و بگوییم که نسل جوان این هنرها را دوست ندارد. من فکر می‌کنم باید آنقدر تنوع تولید صنایع دستی بالا برده شود تا افراد گوناگون را با سلیقه‌های مختلف در بربگیرد.

مگر می‌شود از اصفهان صنایع دستی چینی خرید؟

خانم جوان 35 ساله‌ای نیز درباره جایگاه صنایع دستی در زندگی خود می‌گوید: صنایع دستی به مرور جای خود را در زندگی مردم باز می‌کند. هر چند که به نظر می‌رسد قیمت این آثار بالا باشد، اما باز هم در میان اطرافیانم می‌بینم که تلاش می‌کنند از هنرهای سنتی استفاده کنند.

او ادامه می‌دهد: در حال حاضر تلفیق سنت و مدرنیته باعث شده است که از اصل صنایع دستی ایرانی دور شویم؛ به عنوان مثال گاهی پیش آمده که وقتی از میدان نقش جهان اصفهان کالایی خریدم، متوجه شدم ساخت چین بوده است.

کجای دنیا دیده‌اید که صنایع دستی چنین ترکیب خوشرنگی داشته باشد؟

همچنین خانم میانسالی در این زمینه می‌گوید: با وجود علاقه‌ای که به هنرهای سنتی دارم می‌ترسم سمت فروشگاه‌های صنایع دستی بروم. هنرهایی که در ویترین مغازه‌های صنایع دستی در شهرهای مختلف به نمایش گذاشته می‌شود از نظر من محسور کننده است. کجای دنیا را دیده‌اید که صنایع دستی آنها چنین ترکیب خوشرنگی داشته باشد؟ اما من به این خاطر می‌ترسم که نتوانم هزینه‌ اثری که خوشم آمده را پرداخت کنم.

او اظهار می‌کند: در سال‌های گذشته یعنی حدود 10 یا 15 سال پیش خرید صنایع دستی راحت بود. اما الان حتی در برخی از روستاها نیز قیمت آثار به شکل غیرقابل باوری زیاد است؛ البته من فکر می‌کنم که گران بودن صنایع دستی تا اندازه‌ای غیرواقعی است و نباید قیمت‌ها تا این اندازه زیاد باشد.