به گزارش پایگاه خبری «عصر سفر» به نقل از ایسنا، محمد رکنی - مدیر پایگاه میراث فرهنگی آسبادهای ایران - با بیان‌که تا کنون 124 آسباد در شهرستان خواف شناسایی شده که ازاین تعداد 107 آسباد به صورت اضطراری مرمت شده‌اند، از در دستور کار بودن مرمت تدریجی این آثار تاریخی خبر داد و افزود:‌ 12دستگاه از آسبادها ثبت شده در فهرست آثار ملی نیز تا کنون به طور کامل احیا شده‌اند.

او با اشاره به ثبت موقت آسبادهای ایران در فهرست میراث جهانی و انجام مراحل ثبت جهانی این اثر تاریخی، افزود: مرمت و احیای این آثار تاریخی در شهرستان خواف، می‌تواند نقش مهمی در جذب گردشگر داشته باشد.

بنا بر گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی، همچنین محمود باعقیده - مدیر اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان خواف؛ نیز با اشاره به ثبت ملی آسبادهای قرار گرفته در روستاهای "خرگرد"، "تیزاب"، "برآباد" و شهر "سنگان" با هفت شماره مختلف در فهرست آثار ملی بیان کرد: از آنجایی که این آثار تحت حفاظت و نظارت اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار دارد، هرگونه دخل و تصرف یا اقدام عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر هویت آن‌ها شود، برابر مواد 558 تا 569 قانون مجازات‌های اسلامی، تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده، جرم محسوب می‌شود و مرمت و بازسازی آن‌ها فقط با تأیید و نظارت اداره میراث فرهنگی انجام می‌شود.

آسبادهای نشتیفان خواف یا همان آسیاب‌های بادی در نشتیفان مشهد، یکی از بزرگترین مجموعه‌های خشت، گل و چوبی تاریخی کشور و از مجموعه آسبادهای تاریخی جهان محسوب می‌شود که از دوران پیش از تاریخ اسلام در ایران باقی مانده است. این مجموعه‌ی تاریخی در شهر نشتیفان دست در 6 سده‌ی گذشته نیز با همین نام در بین مردم شهرت داشته است.

سوزنی سمرقندی در بارهی این تاریخی ارزشمند نوشته است: «آل مظفر یکی از سلسله پادشاهان و حکام ایرانی اهل نشتیفان بوده‌اند و شاه شجاع از بزرگان این شهر سال‌ها بر شیراز و فارس حکمرانی کرد که در زمان حکومت وی اندیشمندان و شاعران فراوانی مانند حافظ در تاریخ ایران ماندگار شدند و شهر نشتیفان در اوایل قرن نهم هجری شناخته شده و معمور بوده است.

ریشه‌ی نام شهر نشتیفان به قصه‌ای عامیامه در خود شهر برمی‌گردد. نام این شهر نیز ترکیبی از دو کلمه‌ی «نش» که محلی شده «نیش» به معنای نیش عقرب است، کلمه‌ی «تیفان» نیز محلی شده «توفان» است که در تمام روزهای سال این منطقه یعنی نشتیفان وزش بادهای موسمی را داشته است، با توجه به شرایط جغرافیایی که منطقه نشتیفان دارد، مردم آن از گذشته‌های دور به فکر بهره‌برداری از این شرایط طبیعی بوده‌اند تا با احداث آسیاب بادهایی، از نیروی جنبشی آن برای آرد کردن گندم نیز استفاده کنند. از این شاهکار مهندسی هم چنین در کارهای دیگر مانند پمپ کردن آب استفاده کرد که به آن پمپ بادی گفته می‌شود.

در کتاب جغرافیای تاریخی ولایت زاوه درباره‌ی نحوه‌ی کارکرد این اثر تاریخی این طور نوشته شده است: «چرخ و پره‌های غول آسایی که 48 بال و 32 پر و 8 درگاه دارد و بر بام آسیاب و جهت وزش باد قرار گرفته‌اند. اندام این چرخ و پر از خرپلی سنگین و محکم ساخته شده‌اند و باد با عبور از دروازه‌ای بادگیری با زوایای درگاه‌های هشت‌گانه می‌رسد و چرخ و پر را به حرکت در می‌آورد. از حرکت چرخ و پر نیرویی به تیر آسیاب منتقل می‌شود و چون سر دیگر به سنگ رویی آسیاب متصل است، لاجرم سنگ هماهنگ با گردش تیر باید بچرخد و می‌چرخد.»